Niechciany spadek – co z takim zrobić?

Dziedziczeniu podlegają zarówno aktywa zmarłego, czyli przykładowo jego oszczędności, nieruchomości czy ruchomości, jak i również długi, na przykład niespłacone pożyczki i kredyty.

Kiedyś osoby będące spadkobiercami narażone były na otrzymanie takiego niechcianego spadku z długami, jeżeli go nie odrzuciły. Jednak obecnie nie ma już takiego ryzyka – zamiast prostego przyjęcia spadku domyślnie obowiązuje zasada przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Nie oznacza to jednak, że jest to zawsze najlepsza droga.

• proste przyjęcie spadu – w tym przypadku spadek przyjmuje się bez ograniczenia odpowiedzialności za długi

• przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – nazywane także przyjęciem spadku z ograniczeniem odpowiedzialności, czyli wysokość długów nie może przekroczyć wysokości aktywów

• odrzucenie spadku – spadkobierca odrzuca zarówno długi, jak i aktywa

Wobec tego wtedy, gdy spadkodawca pozostawił spadkobiercom spadek, w którym wartość aktywów jest mniejsza niż długi, wtedy najkorzystniejszym rozwiązaniem jest odrzucenie spadku. Zdarza się jednak, że tak naprawdę nie wiemy, jaka dokładnie jest wysokość aktywów oraz pasywów. Wówczas możemy rozważyć przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Jeżeli chcemy odrzucić spadek, powinniśmy złożyć odpowiednie oświadczenie w okresie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o uzyskaniu spadku. Gdy nie złożymy takiego oświadczenia, wówczas następuje przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Po złożeniu oświadczenia o odrzuceniu spadku spadkobierca jest traktowany jak osoba, która nie dożyła momentu otwarcia spadku. Wówczas jej udział przypadnie pozostałym spadkobiercom – oni także mogą przyjąć go wprost, z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucić. Warto więc pamiętać o tym, aby nasi bliscy, na przykład dzieci także odrzuciły spadek.

Gdy jednak nie wiemy, czy spadek jest wart przyjęcia, możemy skorzystać z opcji przyjęcia go z dobrodziejstwem inwentarza. Jak wspomnieliśmy już wcześniej, w tym przypadku nie ma potrzeby składania odpowiednich dokumentów, ponieważ taka opcja stosowana jest domyślnie.

Dobrodziejstwo inwentarza to wobec tego korzystna propozycja, ale ma też swoje wady. Dzięki tej opcji w najgorszym wypadku nie zyskamy niczego, ale w najlepszym możemy w spadku coś otrzymać.

Ważne jest przy tym wykonanie tak zwanego wykazu inwentarza – to na jego podstawie możliwe jest określenie składu majątku spadku oraz długów. Wykaz ten może być wykonany samodzielnie albo zlecony specjaliście, co, niestety kosztuje. Wobec tego przy perspektywie niewielkich zysków ze spadku przejęcie do z dobrodziejstwem inwentarza może nie być opłacalne.

Podsumowując, gdy nie chcemy otrzymać spadku, wówczas najlepiej po prostu odrzucić go w wyznaczonym terminie. W przeciwnym przypadku będziemy dziedziczyć z dobrodziejstwem inwentarza.