Alimenty także dla byłej żony lub męża
Najczęściej alimenty kojarzymy z wypłatami na dzieci, ale nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że o zasądzenie alimentów może ubiegać się również były małżonek – żona lub mąż. W jakich sytuacjach jest to możliwe?
Sąd może rozstrzygać nie tylko o alimentach płaconych na dziecko, ale również o tych dla byłego małżonka. Kluczowe jest przy tym rozstrzygniecie procesu rozwodowego, które pozwala na wskazanie winnego rozpadu małżeństwa.
Wniosek o przyznanie alimentów można zgłosić na rozprawie albo na piśmie. Gdy składamy pisemny wniosek, sąd ma obowiązek przekazać drugiemu małżonkowi takie żądanie. Z roszczeniem o alimenty możemy wystąpić także po orzeczeniu rozwodu czy też separacji.
Płacić może małżonek współwinny lub winny
Alimenty na siebie może otrzymywać jedynie ten małżonek, który nie zostanie wyłącznie winny rozpadu związku małżeńskiego. Jest to możliwe wobec tego w sytuacji, gdy rozwód miał miejsce bez orzekania o winie, sąd uznał winę obu małżonków lub tylko jednego, od którego chcemy żądać alimentów.
Gdy rozwód zakończył się bez orzekania o winie lub małżonkowie byli współwinni rozpadu małżeństwa, wtedy strona, która chce ubiegać się o alimenty, musi udowodnić, że ma to uzasadnienie bytowe, na przykład rozwód spowodował, że żyje w niedostatku w porównaniu z poprzednim poziomem życia. Strona pozywająca, gdy wygra, może otrzymywać alimenty przez okres 5 lat. Sąd może jednak przedłużyć ten termin, gdy zajdą określone okoliczności.
Z kolei wtedy, gdy sąd orzekł wyłączną winę jednego z małżonków, drugi małżonek może otrzymać alimenty nawet bez udowadniania, że znalazł się w niedostatku. Wówczas konieczne jest jedynie wykazanie, że zaszła dysproporcja w sytuacjach majątkowych byłych małżonków. Wobec tego alimenty mogą być uzyskane nawet wtedy, gdy tak naprawdę strona pozywająca jest w dobrej sytuacji finansowej, ale gorszej od tej, w której była w małżeństwie. Warto przy tym wskazać, że nie ma tu odgórnego limitu czasowego płatności alimentów. Obowiązek ten wygasa w sytuacji, gdy były małżonek pobierający alimenty wchodzi w nowy związek małżeński.
Oczywiście, sąd może obniżyć wysokość alimentów lub całkowicie je zawiesić, gdy dojdzie do zmiany sytuacji materialnej byłych małżonków – zarówno osoby otrzymującej, jak i płacącej alimenty. Trzeba wtedy zgłosić się do sądu z odpowiednim wnioskiem.
Płacisz dalej nawet wtedy, gdy wstępujesz w nowy związek małżeński
Według wyroku Sądu Najwyższego nawet wtedy, gdy małżonek zobowiązany do zapłaty alimentów wejdzie w nowy związek małżeński, nie zwalnia go to z płatności na rzecz byłego małżonka. Niemniej jednak założenie nowej rodziny może wpłynąć na wysokość płaconych alimentów.
Jeśli były małżonek uchyla się od płatności zasądzonych alimentów, można powiadomić o tym prokuratora. Wówczas rozpoczyna się postępowanie dotyczące przestępstwa ściganego na wniosek pokrzywdzonego, a karą jest grzywna, ograniczenie wolności lub pozbawienie wolności. W przypadku, gdy małżonek uprawniony do otrzymywania alimentów dostaje świadczenia rodzinne albo pieniężne w wyniku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie dłużnika alimentacyjnego odbywa się z urzędu.