Czy można zwolnić kobietę w ciąży?
Często możemy usłyszeć o tym, że pracodawcy boją się zatrudniać kobiety w ciąży lub kobiety w wieku, w którym mogą zajść w ciążę. Wynika to głównie z faktu, że pracownice w ciąży są szczególnie chronione przez prawo. Czy możliwe jest wtedy zwolnienie ciężarnej?
W Kodeksie pracy znajdziemy szczegółowe przepisy dotyczące zatrudniania kobiet w ciąży. Dotyczą one również zwolnienia takiej pracownicy. Generalnie nie jest to takie proste, ale zdarzają się pewne wyjątki.
Ochrona ciężarnej pracownicy przed zwolnieniem
Zgodnie z przepisami pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę i nie może jej wypowiedzieć w okresie ciąży pracownicy, również w trakcie urlopu macierzyńskiego pracownicy.
Możliwe jest to jednak wtedy, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie takiej umowy o pracę.
Ponadto wyjątkiem są kobiety ciężarne zatrudnione w okresie próbnym do jednego miesiąca. Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, a także na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, jest przedłużana do dnia porodu. Jednocześnie przepis ten nie ma zastosowania do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Ochrona przy wypowiedzeniu
Jeśli pracodawca złoży wypowiedzenie dla pracownicy, która potem dowiaduje się, że jest w ciąży, wypowiedzenie to nie ma już mocy. Wobec tego rozwiązanie umowy o pracę z kobietą w ciąży jest trudniejsze.
Warto przy tym wskazać, że ochrona nie przysługuje pracownicy, która sama wypowiedziała umowę o pracę, a potem dowiedziała się, że jest w ciąży w okresie wypowiedzenia.
Rozwiązanie umowy z pracownicą w ciąży
Nie oznacza to jednak, że rozwiązanie umowy z pracownicą w ciąży jest niemożliwe. Zastosowanie mają tutaj określone przepisy prawa.
Rozwiązanie umowy o pracę w trakcie ciąży pracownicy albo w trakcie urlopu macierzyńskiego może nastąpić w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Ponadto pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w następujących przypadkach:
• ciężkie naruszenie podstawowych obowiązku pracowniczych
• popełnienie przestępstwa, które uniemożliwia dalsze wykonywanie obowiązków
• zawiniona utrata uprawnień potrzebnych do wykonywania pracy na danym stanowisku
Praca w okresie ciąży
Pracodawca powinien zapewnić wtedy swojej pracownicy w ciąży możliwość wykonywania pracy – także biorąc pod uwagę jej stan ciąży. Jeśli pracodawca nie ma takiej możliwości, jest zobowiązany do zwolnienia pracownicy na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do dotychczasowego wynagrodzenia.
Jeżeli zmiana warunków pracy na danym stanowisku pracy, skrócenie czasu pracy lub przeniesienie pracownicy na inne stanowisko powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownica może otrzymać dodatek wyrównawczy.