Pożyczki i darowizny w rodzinie a podatek

Przekazujemy sobie darowizny lub pożyczamy – rodzice dzieciom, dzieci rodzicom, dziadkom czy innym osobom wchodzącym w skład rodziny. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z tego, że brak dopełnienia odpowiednich formalności związanych z takimi transakcjami może mieć konsekwencje podatkowe.

Przede wszystkim skutki podatkowe wynikające z pożyczek oraz darowizn zależne są od tego, jaki stopień pokrewieństwa zachodzi pomiędzy stronami transakcji. Warto wobec tego poznać grupy podatkowe dotyczące członków rodziny pod kątem zachodzącego pomiędzy nimi pokrewieństwa.

• 0 – małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, rodzeństwo, macocha, ojczym, pasierb, pasierbica

• I – grupa 0 oraz teściowie, synowa, zięć

• II – zstępni rodzeństwa, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, rodzeństwo rodziców, małżonek rodzeństwa małżonków, zstępni i małżonkowie pasierbów

• III – pozostałe osoby

Darowizny przekazywane pomiędzy członkami należącymi do grupy oznaczonej jako 0 są całkowicie zwolnione z podatków bez górnego limitu kwotowego. Trzeba jednak pamiętać o spełnieniu dwóch warunków – złożeniu w urzędzie skarbowym zgłoszenia o darowiźnie na formularzu SD-Z2 w terminie do 6 miesięcy, a także darowizna powinna być wykonana jako przelew.

W przypadku pozostałych grup pojawiają się kwoty wolne od podatku. W grupie I limit ten wynosi 9 637 złotych, w grupie II 7 276 złotych, natomiast w grupie III 4 902 złotych. Jeżeli wykonujemy klika darowizn dla tej samej osoby, limity te dotyczą okresu 5 lat.

Warto też wspomnieć, że jeżeli darowizna dokonywana jest jako akt notarialny, wtedy nie mamy potrzeby zgładzania jej w urzędzie skarbowym – zajmuje się tym notariusz.

Osoby spokrewnione, które są zaliczane do grupy I, nie muszą płacić podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Dotyczy to pożyczki o kwocie do 9637 złotych – także stosuje się wspomniany już termin 5 lat. Nie dotyczy to natomiast osób zaliczanych do grupy 0, czyli w najbliższej rodzinie – wtedy nie ma limitu.

Jeżeli kwota pożyczki będzie wyższa od wymienionej, w tym przypadku musimy pamiętać o powiadomieniu urzędu skarbowego, ale tym razem w terminie 14 dni od momentu udzielenia pożyczki. W celu zgłoszenia musimy wykorzystać dokument PCC-3, czyli deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W przypadku, gdy pożyczka została pokwitowana odpowiednią umową, czas liczony jest od daty na umowie, a nie od daty wypłaty pieniędzy. Powinniśmy też w urzędzie przedstawić dowód otrzymania pieniędzy – przelew z jasnym tytułem, że chodzi o pożyczkę.

Podatek od pożyczki wynosi 2 procent, ale jeżeli go nie zapłacimy w terminie, wtedy zostanie on podwyższony do 20 procent podstawy opodatkowania pożyczki.