Ustanie stosunku pracy a zakaz konkurencji
Wokół zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy narosło wiele mitów. Warto wobec tego przypatrzeć się tej sprawie nieco bliżej. Kiedy stosuje się taki zakaz? Co on oznacza dla pracownika? Co może grozić za jego złamanie?
Pracodawcy mają możliwość zabezpieczenia swoich interesów przed niepożądanymi zachowaniami osób obecnie zatrudnionych, a także byłych pracowników poprzez podpisanie tak zwanej umowy o zakazie konkurencji.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy umowa o zakazie konkurencji może być zawarta na czas trwania stosunku pracy, a także na czas określony po ustaniu stosunku pracy, czyli po rozwiązaniu umowy o pracę.
Działalność konkurencyjna
Głównym celem umowy o zakazie konkurencji jest powstrzymanie pracownika przed pracą w konkurencyjnej firmie, co mogłoby naruszyć interes obecnego pracodawcy.
Warto jednocześnie zaznaczyć, że pracodawca w takiej umowie nie może zakazać pracownikowi wykonywania jakiejkolwiek pracy. Może być to tylko aktywność konkurencyjna w stosunku do jego działalności. Zakres zakazu konkurencji musi być zatem wyznaczony jak najbardziej precyzyjnie.
Forma umowy o zakazie konkurencji
Umowa taka musi być podpisana pisemnie pod rygorem nieważności – umowa inna niż pisemna nie będzie wywoływała skutków prawnych.
Pracodawca może przy tym uzależnić zawarcie z pracownikiem umowy od podpisania umowy o zakazie konkurencji.
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Skupmy się tutaj na sednie tematu, czyli na zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Najczęściej dotyczy to przypadków, gdy pracownik ma dostęp do informacji, których ujawnienie mogłoby spowodować szkodę u jego dotychczasowego pracodawcy.
W umowie o zakazie konkurencji trzeba określić czas obowiązywania zakazu po ustaniu stosunku pracy i wysokość odszkodowania od pracodawcy dla pracownika z tytułu podpisania takiej umowy.
Kiedy dochodzi do ustania zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy?
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy może przestać obowiązywać także przed terminem wskazanym w umowie. Gdy dojdzie do ustania zakazu, pracownik może podjąć działalność konkurencyjną.
Możliwe jest to wtedy, gdy dochodzi do ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz, a także wtedy, gdy pracodawca nie wywiązał się z obowiązku wypłaty odszkodowania dla pracownika (nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji).
Oczywiście, były pracownik także ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez naruszenie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Informacje o karze umownej mogą być zawarte w umowie lub może mieć wysokość zależnie od stopnia winy.
O czym trzeba pamiętać?
• zakaz konkurencji nie jest powszechny i absolutny
• stroną umowy o zakazie konkurencji może być każda osoba fizyczna, która ma status pracownika, czyli posiada umowę o pracę w rozumieniu Kodeksu pracy
• umowa o zakazie konkurencji jest umową odrębną w stosunku do umowy o pracę, może być zawarta wraz z nią albo później
• umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie jest elementem stosunku pracy, w konsekwencji wynikające z niej zobowiązania do wypłaty odszkodowania nie przechodzą na nowego pracodawcę