Renty i emerytury – co warto wiedzieć?

Wiele zależy od naszego stażu pracy i okresów składkowych. Jednak rząd gwarantuje Polakom najniższe kwoty gwarantowane, które mamy szansę uzyskać bez względu na czas zatrudnienia. Od 1 marca 2019 roku kwoty świadczeń wypłacane zarówno przez ZUS, jak i KRUS ulegną waloryzacji i wzrosną o 2,86%. Oznacza to, że minimalna emerytura wyniesie 1100 zł brutto, z kolei renta 825 zł brutto. Warto również wspomnieć, że jeżeli zdecydujemy się przejść na wcześniejszą emeryturę, jej wysokość nie może być niższa niż obowiązująca minimalna wartość wypłacanych świadczeń.

Z danych udostępnianych przez Główny Urząd Statystyczny wynika, że w 2017 roku 12,5% grupy osób pobierających świadczenia emerytalno-rentowe stanowią renciści. Liczba ta wydaje się niewielka. Dlaczego tak się dzieje? Jakie warunki należy spełniać, aby otrzymać status osoby niezdolnej do pracy? Pierwszym kryterium obowiązującym przy ubieganiu się o wspomniane wcześniej świadczenie jest posiadanie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS o częściowej utracie lub całkowitej niemożności podjęcia zatrudnienia w zawodzie. Otrzymamy je po wizycie u odpowiedniego specjalisty z tytułu skierowania na odpowiednie badania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast w przypadku pracy w gospodarstwie rolnym zaświadczenie może wystawić lekarz rzeczoznawca KRUS. Jeżeli odwołamy się od wystawionej decyzji, sprawę przejmuje komisja lekarska.

Drugim warunkiem w obu przypadkach jest osiągnięcie odpowiedniego stażu ubezpieczenia. Kryteria zależą od wieku osoby ubiegającej się o świadczenie rentalne. Jeżeli jesteś w wieku do 20 lat, wymaga się co najmniej jednego roku opłacania składek. W przedziale wieku od 20 do 22 lat próg wynosi 2 lata. Natomiast kiedy ukończyłeś 22-25 rok życia, obowiązuje Cię co najmniej trzyletni okres ubezpieczenia. Kolejny zakres obejmuje osoby w wieku od 25 do 30 lat i wynosi 4 lata. Jeśli niezdolność do pracy dotyczy osoby powyżej 30 roku życia, wymagany okres składkowy wynosi 5 lat. Jednak musi on przypadać na ostatnie 10 lat od dnia dokonania formalności lub powstania niemożności wykonywania zawodu.

Spełniasz wszystkie te kryteria? Pozostaje jeszcze jeden, ostatni warunek do spełnienia. Czas złożenia wniosku o rentę powinien przypadać na okres składkowy lub nieskładkowy według wyżej wymienionych przedziałów lub w ciągu 18 miesięcy od zaprzestania wpłat. Wyjątek stanowią kobiety, które podlegały ubezpieczeniu przez minimum 20 lat oraz mężczyźni z 25-letnim stażem ubezpieczeniowym. Jak wyglądają warunki otrzymania świadczenia emerytalnego?

Według obowiązującej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2018 poz. 1270) aby móc ubiegać się o otrzymanie świadczenia, należy ukończyć powszechny wiek emerytalny. Aktualnie dla kobiet wynosi on 60 lat, z kolei mężczyźni muszą ukończyć co najmniej 65 rok życia. Dodatkowo musimy posiadać opłacone składki ubezpieczenia społecznego lub emerytalnego i rentowego za co najmniej 1 dzień z tytułu zatrudnienia lub prowadzenia działalności pozarolniczej. Ponadto nie możemy posiadać tak zwanej pomostówki, czyli świadczenia wynikającego z przejścia na wcześniejszą emeryturę. Komu przysługuje takie prawo? O tym przeczytasz w dalszej części artykułu. Przejdźmy do warunków, które należy spełnić, aby otrzymać emeryturę rolniczą.

Emerytura rolnicza dotyczy osób ubezpieczonych z tytułu prowadzenia działalności rolniczej. W takich sytuacjach obowiązuje nas wyżej wymieniony powszechny wiek emerytalny. Dla kobiet będzie on wynosił 60 lat, z kolei mężczyźni muszą ukończyć co najmniej 65 rok życia. Drugim z warunków, który należy spełnić, jest osiągnięcie odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego. Okres ten liczony od 1 stycznia 1991 roku nie może być mniejszy niż 25 lat. Warto zaznaczyć, że osobom ubezpieczonym w ramach systemu KRUS również przysługuje prawo do przejścia na wcześniejszą emeryturę. Jednak warunkiem jest spełnienie określonych kryteriów za okres do dnia 31 grudnia 2017 roku. Jak wyglądają szczegółowe kryteria?

Przejście na wcześniejszą emeryturę również należy do tematów, wokół których toczą się burzliwe rozmowy. Takie prawo przysługuje w wyjątkowych sytuacjach osobom ubezpieczonym w ZUS. Wystarczy spełnić kilka warunków. Pierwszym z nich jest kryterium wieku. Zostaje ono obniżone o 5 lat w stosunku do powszechnego wieku emerytalnego. Oznacza to, że kobiety ubiegające się o tak zwaną pomostówkę muszą ukończyć co najmniej 55 rok życia. Natomiast mężczyzn obowiązuje próg 60 lat. Dodatkowo konieczne będzie posiadanie stażu zatrudnienia wynoszącego minimum 15 lat. Dotyczy to osób zatrudnionych w zawodach o wyjątkowym charakterze lub pracujących w szczególnych warunkach. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziemy w ustawie o emeryturach pomostowych (Dz.U. 2008 nr 237 poz. 1656).

Zwróćmy również uwagę na wymagany okres ubezpieczeniowy. Jeśli o przejście na wcześniejszą emeryturę ubiega się kobieta, wynosi on 20 lat. Z kolei dla mężczyzn obowiązuje minimum 25-letni staż. Dodatkowym obostrzeniem jest konieczność zatrudnienia na stanowisku o wyjątkowym charakterze lub szczególnych warunkach przed 1 stycznia 1999 roku lub po 31 grudnia 2008 roku. Jeżeli spełniamy te kryteria, możemy przejść do dopełnienia wymaganych formalności. Jakie zawody obejmuje prawo do wnioskowania o wcześniejszą emeryturę? Wśród nich znajdziemy, między innymi: górników, policjantów, strażników granicznych, strażaków zatrudnionych w jednostce Państwowej Straży Pożarnej, górników. Warto zaznaczyć, że niektórzy pracownicy mogą liczyć na obniżenie kryteriów. Są to przykładowo: piloci, instruktorzy lotniczy, stoczniowcy, operatorzy żurawi wieżowych, hutnicy, nurkowie, rybacy morscy, ratownicy górscy czy też maszyniści.

Jeżeli zmarły członek rodziny uzyskał prawo do otrzymywania świadczeń emerytalnych lub rentowych, jego rodzina otrzymuje rentę rodzinną. Przysługuje ona przede wszystkim dzieciom własnym, dzieciom drugiego małżonka oraz dzieciom adoptowanym, które nie ukończyły 16 roku życia lub do momentu ukończenia edukacji do 25 roku życia. Na takich samych warunkach świadczenie mogą pobierać wychowywane i utrzymywane wnuki, rodzeństwo oraz pozostali nieletni, z wykluczeniem podopiecznych w ramach rodziny zastępczej czy rodzinnego domu dziecka. Do renty rodzinnej ma prawo również wdowa po współmałżonku, jednak musi spełniać jedno z podstawowych wymagań. Pierwsze z nich to ukończenie co najmniej 50 lat lub posiadanie orzeczenia o niezdolności do pracy. Natomiast drugie to wychowywanie jednego z wyżej wymienionych nieletnich, którym przysługuje prawo do otrzymywania świadczenia. Jednak prawo to kończy się wraz z osiągnięciem przez dziecko 18 roku życia w przypadku nauki oraz 16 roku życia, jeżeli nie podlega ono dalszej edukacji.

Warto również zaznaczyć, że wśród członków rodziny, którzy mogą pobierać rentę rodzinną po zmarłym, są również rodzice. Pod warunkiem, że spełniają oni warunki stawiane wdowom i wdowcom oraz znajdowały się przynajmniej na częściowym utrzymaniu ubezpieczonego. Jednak kiedy przyjdzie nam rozdzielić kwotę świadczenia na wszystkich członków rodziny, może okazać się, że będą to niewielkie pieniądze. Dlaczego? Jeżeli renta przeznaczona jest dla jednej osoby, wynosi 85% świadczenia, które otrzymywał zmarły. 90% przysługuje w przypadku pobierania świadczenia przez uprawnionych członków rodziny. Natomiast 95% to stawka dla trzech osób lub więcej. Jeżeli zmarły pobierał najniższą emeryturę, wówczas rodzina dziedziczy po nim taką samą kwotę, ponieważ minimalna wysokość renty rodzinnej wynosi tyle samo, co standardowe świadczenie emerytalne.

Nie ulega jednak wątpliwości, że w porównaniu do składek, które przeznaczamy na swoje ubezpieczenia, zarówno renta rodzinna, jak i świadczenia emerytalno-rentowe są niewielkie. Jeśli brakuje Ci pieniędzy na codzienne wydatki, sprawdź ofertę Aasa! U nas możesz wnioskować nawet o 2000 zł na 24 miesiące.