Kto spłaca pożyczkę po śmierci pożyczkobiorcy?

Pożyczki i kredyty nie wygasają automatycznie po śmierci kredytobiorcy. Dotyczy to zarówno krótkich pożyczek gotówkowych zawieranych w bankach, pozabankowych chwilówek, także kredytów hipotecznych zaciąganych na zakupienie mieszkania czy budowę domu. Oczywiście, większe niebezpieczeństwo pojawia się wtedy, gdy została zaciągnięta pożyczka ratalna czy kredyt hipoteczny na bardzo wysoką sumę oraz na długi okres.

Gdy pożyczka czy kredyt były ubezpieczone na wypadek śmierci klienta, wówczas zaspokojenie odbywa się za pośrednictwem polisy. Co jednak dzieje się wtedy, gdy ubezpieczenie nie zostało podpisane?

Skupmy się tutaj na pożyczkach gotówkowych zawieranych najczęściej na różnego rodzaju zakupy. Jeżeli zaciągnięta została pożyczka gotówkowa na cele konsumpcyjne, która z reguły nie jest zabezpieczana, wówczas, po śmierci pożyczkobiorcy obowiązek spłaty spada na spadkobierców. Instytucja pożyczkowa wypowiada wtedy umowę i konsekwencją jest zaspokojenie się przez instytucję z majątku pozostawionego przez pożyczkobiorcę.

Jeśli pożyczkobiorca wziął pożyczkę jako małżonek, wtedy zaspokojenie ma miejsce z majątku wspólnego, ale ma to miejsce tylko wtedy, gdy zmarły dłużnik wziął pożyczkę za zgodą swojego małżonka. W przeciwnej sytuacji dług przechodzi na bliskich, którzy mogą przyjąć albo odrzucić taki spadek.

Warto przy tym wskazać na kwestie związane z przyjęciem spadku. Z momentem śmierci pożyczkobiorcy ma miejsce otwarcie spadku na podstawie napisanego przez niego testamentu lub na podstawie obowiązujących aktualnie przepisów prawa, na zasadzie dziedziczenia ustawowego. Spadkobierca może zarówno przyjąć, jak i odrzucić spadek.

W przypadku odrzucenia spadku całkowicie spadkobierca nie odpowiada w ogólne za długi spadkowe. Oczywiście, nie dziedziczy zarówno długów, jak i innych elementów spadku, na przykład domu, samochodu, pieniędzy. Spadkobierca może też przyjąć spadek wprost, czyli bez ograniczenia odpowiedzialności – wtedy jest zobowiązany do spłacenia zadłużenia swoim majątkiem. Trzecią opcją jest przyjęcie spadku z ograniczeniem odpowiedzialności, czyli z dobrodziejstwem inwentarza. Ogranicza to odpowiedzialność spadkobiercy za długi do wartości otrzymanego spadku.

W związku z tym w najgorszym przypadku spadkobierca nic nie zyska, ponieważ odziedziczony majątek przejdzie na spłatę zadłużenia, a w najlepszym przypadku zyska, gdy po spłacie zadłużenia z odziedziczonego spadku zostanie jeszcze majątek.