Czynny żal – co to jest i co dzięki niemu zyskamy?

Czynnym żalem określamy zachowanie sprawcy przestępstwa, które polega na dobrowolnym zapobieżeniu zamierzonemu skutkowi przestępczemu już w trakcie realizowania przestępstwa czy zaniechaniu jego dokonywania, co prowadzi do złagodzenia kary lub nawet całkowitego uniknięcia możliwej odpowiedzialności karnej.

Czynny żal jest wykorzystywany w prawie karnym, ale przede wszystkim ma zastosowanie w przypadku rozliczeń podatkowych i to na nich się tutaj skupimy. Wówczas pozwala nam na uniknięcie odpowiedzialności w przypadku pomyłek popełnionych przy składaniu deklaracji.

Podatnik, który nie dopełnił ciążących na nim obowiązków podatkowych, powinien zdawać sobie sprawę z tego, że fiskus będzie zainteresowany ściągnięciem od niego wszelkich zaległości. Co więcej, gdy prawda wyjdzie na jaw, również może wymierzyć odpowiednie kary, na przykład grzywny.

Możemy jednak ich uniknąć wtedy, gdy wyrazimy tak zwany czynny żal, czyli dokonamy zawiadomienia urzędu o popełnieniu wykroczenia lub przestępstwa skarbowego zanim urząd sam do tego dojdzie. Prawidłowe złożenie zawiadomienia z czynnym żalem sprawi, że organ podatkowy według obowiązujących przepisów będzie mógł odstąpić od wymierzenia kary.

• zawiadomienie o czynnym żalu musi być wykonane przez samego sprawcę w odpowiedniej formie pisemnej lub ustnej w urzędzie skarbowym

• urząd skarbowy nie może wiedzieć wcześniej o popełnionym czynie zabronionym, dlatego wtedy, gdy dochodzi do uchybienia skarbowego lub wszczęcia kontroli skarbowej, czynny żal nie będzie już skuteczny

• musimy terminowo uregulować należność podatkową wraz z odsetkami za zwłokę w terminie wyznaczonym

• musimy opisać wszelkie okoliczności czynu

Do zgłoszenia czynnego żalu nie stosujemy żadnego urzędowego formularza, a zatem będziemy musieli samodzielnie przygotować ten dokument. Zawiadomienie można także składać ustnie. Czynny żal adresuje się do naczelnika właściwego urzędu skarbowego i nie wymaga on wniesienia opłaty skarbowej.

Gdy czynny żal dotyczy naszej deklaracji podatkowej PIT, na przykład popełniliśmy w niej błąd, wtedy musimy pamiętać również o tym, żeby złożyć korektę deklaracji. Wykorzystujemy do tego celu ten sam formularz, zaznaczając w nim, że składamy go w celu korekty. Dokument wypisujemy całkowicie od nowa, wprowadzając w nim poprawki.

Wobec tego instytucja czynnego żalu pozwala nam na unikniecie odpowiedzialności za popełnione wykroczenia czy przestępstwa podatkowe. Musimy jednak pamiętać o tym, że konieczne jest spełnienie odpowiednich wymogów, aby czynny żal musiał zadziałać. Im szybciej to zrobimy, tym lepiej, ponieważ wtedy możemy zdążyć przed wykryciem naszych błędów przez urząd.