Odszkodowanie za naruszenie praw autorskich

2 min czytania

Prawa autorskie obowiązują, ale nie przez wszystkich są szanowane. Wtedy, gdy zostaną one naruszone, właściciel praw może ubiegać się o odszkodowanie. Czym dokładnie są prawa autorskie i w jaki sposób powinniśmy ich przestrzegać?

Odszkodowanie za naruszenie praw autorskich

Prawa autorskie, które w języku angielskim określane są jako copyright, są określeniem dziedziny prawa cywilnego, która obejmuje zespół norm prawnych prawa własności intelektualnej oraz innych praw przysługujących autorom utworów czy innym uprawnionym do tego podmiotom.

Zgodnie z przepisami prawa autorskie upoważniają autora utworu do decydowania o eksploatacji utworu i czerpaniu z niego korzyści finansowych.

Normy prawne obowiązujące międzynarodowo w zakresie prawa autorskiego:

• konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych (1886)

• konwencja genewska o prawach autorskich (1952) Zimowa pożyczka

• Traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o prawie autorskim (1996)

W Polsce obowiązuje Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, która została przyjęta w 1994 roku, a następnie była również znowelizowana. W ustawie tej następuje rozróżnienie na autorskie prawa osobiste oraz autorskie prawa majątkowe.

Ustawa wskazuje, że przedmiotem prawa autorskiego są wszystkie przejawy działalności twórczej cechujące się indywidualnym charakterem, ustalone w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od przeznaczenia, sposobu wyrażenia oraz wartości. Prawa autorskie działają także automatycznie – od momentu powstania utworu, który nie musi być też skończony.

Prawom autorskim podlegają utwory:

• wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe)

• architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne

• audiowizualne (w tym wizualne i audialne) Zimowa pożyczka

• fotograficzne

• lutnicze

• muzyczne i słowno-muzyczne

• plastyczne

• sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne

• wzornictwa przemysłowego

Odpowiedzialność prawna za naruszenie praw autorskich

W przypadku, gdy dojdzie do naruszenia praw autorskich, polska ustawa przewiduje odpowiedzialność prawną, a dokładnie dwa jej rodzaje.

Pierwszy rodzaj tej odpowiedzialności to odpowiedzialność cywilna – wówczas osoba, której prawa uległy naruszeniu, może domagać się naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, a także może domagać się dwukrotności, a w przypadku zawinionego naruszenia – trzykrotności wynagrodzenia należnego tytułem udzielenia zgody na korzystanie z utworu. Oprócz tego sąd może nakazać wpłacenie winnemu pieniędzy na Fundusz Promocji Twórczości.

Warto zaznaczyć, że w celu uzyskania odszkodowania, wszystkie przesłanki warunkujące jego wypłatę muszą być udowodnione przez osobę, która dochodzi tego świadczenia. Najczęściej jako kwotę bazową ujmuje się wynagrodzenie, jakie otrzymałby uprawniony, gdyby osoba naruszająca jego prawa autorskie zawarła z nim umowę na korzystanie z danego utworu.

Drugi rodzaj odpowiedzialności to odpowiedzialność karna. W polskim prawie można znaleźć szereg rodzajów przestępstw, w których dobrami chronionymi są prawa autorskie i pokrewne.